انجمن اقتصاد کشاورزی ایران
Agricultural Economics
2008-5524
2645-3274
8
ویژهنامه
2014
11
01
نسل جدید تعاونیهای کشاورزی : تجربیات جهانی و درسهایی برای ایران
1
16
FA
بهاءالدین
نجفی
استاد اقتصاد کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت
banajfi@gmail.com
گرایش به گسترش فعالیت تعاونیها در زمینه بازاریابی محصولات کشاورزی از یک سو و نیاز به بازنگری مبانی سنتی تعاونی در پاسخ به شرایط جدید از سوی دیگر سبب گردیده که تعاونیهای کشاورزی به ویژه در کشورهای پیشرفته دستخوش تحولاتی گردند. یکی ازاین نوآوریها ایجاد تعاونیهای بازارگرا با ویژگیهایی خاص میباشند که "تعاونیهای نسل جدید" نام گرفتهاند. در این مقاله نخست به مهمترین دیدگاههای منتقدین به مبانی سنتی تعاونی پرداخته و پس از آن برخی تجربیات و عملکرد تعاونیهای کشاورزی نسل جدید مورد بحث قرار گرفته و در پایان به آموزههایی که میتواند به سیاستگزاران برای انجام اصلاحاتی در ساختار موجود تعاونیهای کشاورزی در ایران کمک نماید پرداخته خواهد شد.
تعاونی کشاورزی,بازارگرایی,تولیدگرایی,نوآوری,ایران
https://www.iranianjae.ir/article_9915.html
https://www.iranianjae.ir/article_9915_548ad0a24a8fbaa2946eb620abb1238e.pdf
انجمن اقتصاد کشاورزی ایران
Agricultural Economics
2008-5524
2645-3274
8
ویژهنامه
2014
11
01
بازنگری کارآیی مصرف و بهرهوری آب کشاورزی با تأکید بر حقابههای زیستمحیطی
17
28
FA
غلامرضا
سلطانی
استاد اقتصاد کشاورزی دانشگاه شیراز و آزاد اسلامی واحد مرودشت
grsoltani@gmail.com
مطالعات انجام شده در زمینه کارآیی و بهرهوری مصرف آب کشاورزی بهطور عمده بر کارایی محلی (مقایس مزرعه یاپروژه) تمرکز داشته و پیوند بین کارآیی محلی، کارآیی حوضه و جهان نادیده گرفته شده است. علاوه بر این، مفهوم کلاسیک کارآیی آبیاری پتانسیل جریان برگشتی و بازیافت را نادیده میگیرد. بنابراین در وضعیت کمبود آب یافتههای تحقیقهایی که محدود به بهینهسازی مصرف آب در سطح پروژه یا مزرعه میباشند جهت ارائه توصیههای سیاستی در سطح حوضه مناسب نمباشند. زیرا کاهش نفوذ عمقی آب آبیاری و روانابها در نتیجه بهبود روشهای آبیاری در صورتی به افزایش کارآیی مصرف آب در حوضههای آبی منجر خواهد شد که امکان بازیافت و استفاده مجدد از آبهای برگشتی آبیاری وجود نداشته باشد. بنابراین در ارزیابی عملکرد سیستمهای آبیاری لازم است کل حوضه آبی به عنوان واحدهای اساسی مدیریت آب در نظر گرفته شود و تأثیر اقدامهای انجام شده در بالا دست حوضه به منظور بهبود کارآیی و بهرهوری آب بر پائین دست حوضه مورد توجه قرار گیرد. نظر به یکپارچگی و پیوستگی چرخه آب لازم است در بررسی مسئله کارآیی و کاربرد فناوریهای پیشرفته آبیاری تمام چرخه آب و نه بخشی از آن مورد توجه قرارگیرد. در این مقاله تلاش گردیده که فراتر از کارآیی کلاسیک، موضوع کارآیی مصرف آب کشاورزی و کاربرد فناوریهای آبیاری با در نظر گرفتن پیوند میان کارآیی محلی، حوضه و جهان از نقطه نظر اثرات زیستمحیطی مورد بررسی قرار گیرد. در این راستا، ابتدا، مفاهیم اساسی کارآیی مصرف آب کشاورزی با در نظر گرفتن پیوند میان سه نوع کارآیی مذکور تشریح میگردد. سپس امکان صرفهجویی آب از طریق کاربرد فنآوریهای پیشرفته آبیاری مورد بررسی قرار میگیرد وضمن مطرح نمودن محدودیت ئیدولوژی و سایر محدودیتها نشان داده شده است که کاربرد فن آوریهای به اصطلاح آب اندوز" میتواند به گسستگی چرخه آب و کاهش حقابههای زیستمحیطی منجر شود. در پایان ضمن ارائه شواهدی از ایران و جهان برخی از محدودیتها و ملاحضههای مربوط به بهبود کارآیی و کاربرد فنآوریهای پیشرفته آبیاری ارائه گردیده است.
کارآیی مصرف آب,بهرهوری آب,مدیریت یکپارچه منابع آب,آب برگشتی,حقابه زیستمحیطی
https://www.iranianjae.ir/article_9916.html
https://www.iranianjae.ir/article_9916_f87d65cb48b8aa4a8789357fdce2db66.pdf
انجمن اقتصاد کشاورزی ایران
Agricultural Economics
2008-5524
2645-3274
8
ویژهنامه
2014
11
01
بررسی اثر سیاستهای ارزی بر شاخصهای حمایت از زیربخشهای کشاورزی ایران
29
43
FA
سید صفدر
حسینی
استاد اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران
hosseini_safdar@yahoo.com
الهام
مهرپرور حسینی
0000-0001-8663-8416
کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران
mehrparvar@ut.ac.ir
لازمۀ شکلگیری یک بخش توانمند کشاورزی، اجرای سیاستهای حمایتی مناسب است که بدون وجود تصویری از ساختار حمایتهای موجود امکانپذیر نیست. از این رو در این مقاله، شاخصهای برآورد حمایت از تولیدکنندگان(PSE) و مصرفکنندگان(CSE) و شاخص برآورد حمایت کل(TSE) از بخش کشاورزی و زیربخشهای آن با استفاده از نرخهای ارز حقیقی و تعادلی و اثر انحراف نرخ ارز بر آنها برای سالهای 90-1360 محاسبه و برای برنامۀ پنجم توسعه پیشبینی شد. براساس نتایج، مقدار حمایتها به فروض جایگزین نرخ ارز، سیاستهای قیمتی و بودجهای دولت حساس است و با توجه به تغییر مداوم سیاستها با نوسان زیادی روبهروست. به طوری که در دورۀ جنگ با بیشبرآورد ارزش ریال، تولیدکنندگان 4/14درصد حمایت شدند، درحالیکه در برنامۀ چهارم با کمبرآورد ارزش ریال 3/10-درصد مالیات پنهان پرداختند که علامت شاخص حمایت از مصرفکنندگان برعکس تولیدکنندگان بود. شاخص حمایت کل از زیربخشهای زراعت و دامپروری در همۀ دورهها مثبت و در زیربخش ارزآور باغبانی در بیشتر سالها منفی بود. پیشنهاد میشود، ترکیب سیاستهای ارزی و بخشی با افزایش رقابتپذیری جهانی، حمایتکنندۀ تولیدکنندگان و مصرفکنندگان بخش کشاورزی باشد.
شاخص برآورد حمایت از تولیدکننده,شاخص برآورد حمایت از مصرف کننده,شاخص برآورد حمایت کل,انحراف نرخ ارز,زیربخش های کشاورزی
https://www.iranianjae.ir/article_9917.html
https://www.iranianjae.ir/article_9917_b557ed770f58665cdfedd5790723f4bb.pdf
انجمن اقتصاد کشاورزی ایران
Agricultural Economics
2008-5524
2645-3274
8
ویژهنامه
2014
11
01
تغییر کاربری اراضی کشاورزی و خسارتهای اقتصادی-زیستمحیطی
45
54
FA
سعید
یزدانی
استاد اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران
syazdani@ut.ac.ir
صدیقه
هاشمیبناب
استادیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه ارومیه
hashemibonab@yahoo.com
با رشد جمعیت و رشد اقتصاد در ایران تقاضای تغییر کاربری اراضی کشاورزی به منظور توسعه شهری و صنعتی افزایش یافته است. این مطالعه سعی در تعیین ارزش اقتصادی و زیست محیطی زمینهای کشاورزی تغییر کاربری یافته، دارد. ارزش خدمات اکوسیستمی هر هکتار شالیزار در استان مازندران در سال معادل 310 میلیون ریال برآورد شد در حالی که ارزش تولیدات بازاری این زمینها تنها در حدود 120 میلیون ریال میباشد. با مقایسه این ارقام توصیه میشود در تحلیلهای فایده هزینه پروژههای منطقهای خسارت ناشی از تخریب زمینهای کشاورزی در این منطقه معادل منفعت اجتماعی این زمینها در نظر گرفته شود.
تغییر کاربری,زیست محیطی,اقتصادی,ارزش غیر بازاری,مازندران
https://www.iranianjae.ir/article_9918.html
https://www.iranianjae.ir/article_9918_46f39a85ac39c03103784b042939ab71.pdf
انجمن اقتصاد کشاورزی ایران
Agricultural Economics
2008-5524
2645-3274
8
ویژهنامه
2014
11
01
تعیین مناطق همریسک عملکرد سیبزمینی از لحاظ ریسک سرمازدگی در ایران: کاربرد اقتصادسنجی فضایی
55
67
FA
مرتضی
تهامیپور
استادیار اقتصاد دانشگاه شهید بهشتی
mortezatahamipour@gmail.com
حبیباله
سلامی
استاد اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران
habib_salami@ymail.com
ماهیت برخی از ریسکهای اقلیمی مانند خشکسالی و سرمازدگی به نحوی است که در زمان وقوع آنها، مناطق وسیعی تحت تاثیر قرار میگیرند. شناخت گستره مکانی تاثیر اینگونه ریسکها برای پیشگیری و مقابله با آثار زیانبار آنها اهمیت زیادی دارد. از این رو، هدف مطالعه حاضر آزمون وجود وابستگی فضایی بین مناطق تولید سیبزمینی در کشور و تعیین مناطق همریسک از لحاظ ریسک سرمازدگی میباشد. برای دستیابی به این هدف، از الگوهای خودرگرسیون فضایی استفاده گردید. نتایج نشان داد در بین انواع کشت بهاره، تابستانه، پاییزه و زمستانه سیبزمینی در کشور، فقط در مورد مناطق کشت پاییزه (که حدود 72 درصد سطح زیرکشت سیب زمینی را به خود اختصاص میدهد)، ریسک عملکرد ماهیت سیستماتیک دارد. در مورد مناطق کشت پاییزه، شدت همبستگی فضایی بین مناطق هم ریسک تعیین شده بصورت همسایه متفاوت بوده و از 37/0 تا 72/0 در نوسان میباشد. در این ارتباط تغییرات بارندگی در طول سال در ایجاد این همبستگی نقش موثری دارند. بر اساس نتایج بهدست آمده و تقسیمبندیهای اقلیمی و همسایگیهای مشخص شده در این مطالعه، امکان تعیین پرتفوی بهینه بیمهای برای محصول سیبزمینی که ضامن کاهش ریسک مالی صندوق بیمه و ریسک عملکرد محصول باشد، وجود دارد.
سیبزمینی,سرمازدگی, ریسک سیستماتیک,الگوهای خودرگرسیون فضایی,ایران
https://www.iranianjae.ir/article_9919.html
https://www.iranianjae.ir/article_9919_d12fb917a6f3b4caf11dc12967ce353b.pdf
انجمن اقتصاد کشاورزی ایران
Agricultural Economics
2008-5524
2645-3274
8
ویژهنامه
2014
11
01
نگاهی متفاوت به فعالیتهای بخش کشاورزی: هزینههای زیستمحیطی بخش کشاورزی در ایران
69
81
FA
غلامعلی
شرزه ای
دانشیار اقتصاد دانشگاه تهران
sharzeie@ut.ac.ir
وحید
ماجد
استادیار اقتصاد دانشگاه تهران
هر چند فعالیتهای بخش کشاورزی دارای منافع اقتصادی از جمله افزایش تولید و درآمد ملی، ایجاد اشتغال و تامین غذای مورد نیاز جامعه است، اما محیطزیست و سلامت انسانها را به دلیل ایجاد پیامدهای جانبی منفی تحت تاثیر قرار میدهد. آثار جانبی مذکور میتواند بصورت تاثیرات منفی و یا نامناسب فعالیتهای بخش کشاورزی در حوزه منابع آب، خاک، هوا و سلامتی انسانها باشد. در این مقاله با استفاده از اطلاعات آماری منتشره به خسارات جانبی بخش کشاورزی پرداخته شده است. در این راستا میزان کودهای شیمیایی و سموم مصرف شده در این بخش و مقایسهای بین ایران و چند کشور منتخب انجام پذیرفته است. نتایج گویای آن است که به ازای هر دلار ارزش افزوده در بخش کشاورزی، میزان مصرف کود، نیترات و سم در بخش کشاورزی ایران بیشتر از میزان مصرف شده در کشورهای صنعتی و پیشرفته است. این موضوع در کنار اتلاف منابع آب در بخش کشاورزی کشور نشان از هزینههای جانبی بالای کشاورزی در کشور است. لذا استفاده از سیاستهای تنظیمی و استانداردها و همچنین بکارگیری ابزارها واهرمهای اقتصادی از قبیل مالیات و تعرفهها و سایر عوامل انگیزشی میتواند به کاهش خسارت جانبی کشاورزی و تحقق پایداری در این بخش و سایر بخشهای اقتصاد بیانجامد.
بخش کشاورزی,پیامدهای جانبی,خسارت زیستمحیطی
https://www.iranianjae.ir/article_9920.html
https://www.iranianjae.ir/article_9920_ebe29828c6f7ae0ab4a073ca6ac83dfe.pdf
انجمن اقتصاد کشاورزی ایران
Agricultural Economics
2008-5524
2645-3274
8
ویژهنامه
2014
11
01
درسهایی از سیاستهای توسعه کشاورزی و منابع آب کشورهای هند و چین
83
109
FA
ناصر
شاهنوشی
استاد اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
naser.shahnoushi@gmail.com
سمانه
شاهحسیندستجردی
کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
یداله
آذرینفر
کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی موسسه پژوهشهای برنامهریزی،اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
رویا
محمدزاده
کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی
هدف اصلی مطالعه حاضر ارائه درسهایی از سیر تحولات کشاورزی، آب و روستایی کشورهای چین و هند در دورههای مختلف برای کشاورزی و منابع آب ایران است. برای این منظور، سیاستهای مهم بخش کشاورزی و آب این کشورها با استفاده از مطالعات و منابع اطلاعاتی مختلف طی دوره 2012-1961 مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. بر اساس یافتههای این مطالعه، کشورهای چین و هند راهکارهای مختلفی در زمینههای مختلف در جهت حل مشکلات و مسائل موجود در بخش کشاورزی و منابع آب خود مورد استفاده قرار دادهاند که استفاده از آنها در بخش کشاورزی و منابع آب ایران میتواند در جهت توسعه این بخشها مفید واقع شود. در این مطالعه، درسهای توسعه کشاورزی و منابع آب در بخشهای مختلف در راستای بهرهگیری در بخش کشاورزی و منابع آب ایران ارائه گردید.
توسعه,کشاورزی,منابع آب,چین,هند
https://www.iranianjae.ir/article_9921.html
https://www.iranianjae.ir/article_9921_be4f29525f1645d76fc404f0ebf4ba13.pdf
انجمن اقتصاد کشاورزی ایران
Agricultural Economics
2008-5524
2645-3274
8
ویژهنامه
2014
11
01
بررسی عوامل موثر بر امنیت غذایی در ایران
111
121
FA
حسین
مهرابی بشرآبادی
استاد اقتصاد کشاورزی دانشگاه شهید باهنر کرمان
hmehrabi2000@gmail.com
عبدالحسین
اوحدی
کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی
توجه به امنیت غذایی در ایران همواره یکی از اهداف عمده برنامههای توسعه روستایی و کشاورزی بوده و دولت اقدامات نسبتاً وسیعی را برای بهبود آن انجام میدهد. مفهوم امنیت غذایی بسیار گسترده است و به وسیله تعامل دامنهای از عوامل زیست شناختی، اقتصادی، اجتماعی، کشاورزی و فیزیکی تعیین میشود. امنیت غذایی هدفی است که در پس آن اهداف مهم دیگر اقتصادی نهفته است، که هر یک از اهمیت بسیاری برخوردار است. در مطالعه حاضر به بررسی عوامل موثر بر امنیت غذایی خانوارهای شهری و روستایی در طی دوره 1389-1362 پرداخته شدهاست. برای این کار ابتدا شاخص کلی امنیت غذایی برای خانوارهای شهری و روستایی و سپس شاخصهای قیمت غذا، تنوع زراعی در الگوی کشت و حمایت دولتی از بخش کشاورزی محاسبه گردیدهاست. سپس با استفاده از رویکرد جوهانسون- جوسلیوس به آنالیز اقتصادسنجی با هدف بررسی عوامل موثر بر امنیت غذایی پرداخته شد. نتایج نشان میدهد که متغییرهای تنوع زراعی، درآمد سرانه و واردات محصولات کشاورزی تاثیر مثبت و معنیدار و متغییرهای ضریب جینی و سیاستهای حمایتی دولت از بخش کشاورزی اثر منفی و معنیدار بر امنیت غذایی خانوارهای شهری و روستایی داشتهاند. قیمت محصولات کشاورزی در مناطق روستایی اثر مثبت و در مناطق شهری اثر منفی بر امنیت غذایی داشته است.
امنیت غذایی,خانوارهای روستایی و شهری,تنوع زراعی,قیمت غذا,توزیع درآمد
https://www.iranianjae.ir/article_9922.html
https://www.iranianjae.ir/article_9922_7ec465eacd8f1d4de45fd93e96fff6d9.pdf
انجمن اقتصاد کشاورزی ایران
Agricultural Economics
2008-5524
2645-3274
8
ویژهنامه
2014
11
01
برآورد ارزش حفاظتی و احیاء دریاچه ارومیه از دیدگاه مردم شهر ارومیه
123
136
FA
باباله
حیاتی
دانشیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه تبریز
مینا
ملیکی
کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه تبریز
جواد
حسینزاد
دانشیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه تبریز
j.hosseinzad@tabrizu.ac.ir
مریم
حقجو
دانشجوی دکترای اقتصاد کشاورزی دانشگاه تبریز
<span style="font-family: 'B Mitra'; font-size: 12pt;" lang="FA">در این مطالعه ارزش حفاظتی دریاچه ارومیه با استفاده از روش ارزشگذاری مشروط برآورد شد. برای تعیین عوامل مؤثر بر احتمال تمایل به پرداخت بازدیدکنندگان، الگوی لاجیت برآورد گردید. اطلاعات مورد نیاز از طریق تکمیل پرسشنامه و مصاحبه حضوری با 107 نفر از خانوارهای شهر ارومیه در سال 1390 جمعآوری گردید. نتایج نشان داد که 1/59 درصد پاسخگویان، حاضر به پرداخت مبلغی جهت حفاظت از این دریاچه میباشند. همچنین متغیرهای میزان تحصیل، درآمد خانوار، میزان اطلاعات در مورد دریاچه و گرایشات زیستمحیطی در محل دارای اثر معنیدار مثبت و متغیر قیمت پیشنهادی دارای اثر معنیدار منفی بر احتمال تمایل به پرداخت پاسخگویان میباشند.</span><span style="font-family: 'B Mitra'; font-size: 12pt; mso-fareast-font-family: 'Times New Roman'; mso-fareast-theme-font: minor-fareast;" lang="FA"> مقادیر تمایل به پرداخت برای حفظ وضعیت دریاچه در شهر ارومیه 5/122 هزار ریال و ارزش حفاظتی و ارزش احیاء سالانه دریاچه ارومیه به ترتیب حدود 7/18824 و 19/23019 میلیون ریال برآورد گردید. </span><span style="font-family: 'B Mitra'; font-size: 12pt;" lang="FA">افزایش سطح آگاهی مردم، حمایت از تشکلهای مردمی حمایت از محیطزیست و داشتن حساسیت بیشتر در زمینه حفاظت از دریاچه ارومیه از پیشنهادات مطالعه حاضر میباشد.</span>
دریاچه ارومیه,ارزش حفاظتی,ارزشگذاری مشروط,الگوی لاجیت,تمایل به پرداخت
https://www.iranianjae.ir/article_9923.html
https://www.iranianjae.ir/article_9923_9dc3c882810d5625a4701f4f171d587e.pdf
انجمن اقتصاد کشاورزی ایران
Agricultural Economics
2008-5524
2645-3274
8
ویژهنامه
2014
11
01
اندازه گیری درجه تخریب محیط زیست در کلان شهرهای ایران با استفاده از تکنیک تحلیل مؤلفه های اصلی
137
155
FA
حمید
امیرنژاد
دانشیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
hamidamirnejad@yahoo.com
مریم
سالاری بردسیری
دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس تهران
رشد جمعیت جهان و رشد سریع فعالیتهای اقتصادی که در گذشته ایجاد شده است، همچنان باعث خسارات شدید محیط زیستی میشود. حفاظت از محیط طبیعی جهان بیتردید یکی از چالش برانگیزترین مسائل در دهههای آینده است. هدف از این مطالعه، اندازهگیری درجه تخریب محیط زیست بر اساس شاخصهای منتخب با استفاده از یک تکنیک چند متغیره به نام تحلیل مؤلفههای اصلی میباشد. برای این منظور، متغیرهای تولید ناخالص داخلی، سوخت مصرفی، تراکم نسبی جمعیت، دسترسی به آب سالم و فاضلاب، میزان مرگ و میر و جمعیت طبق دادههای آماری سال 1388 مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج نشان میدهد که بردارهای مؤلفه اصلی، قدرت بیانکنندگی در حدود 70 درصد از تغییرات در سطح تخریب محیط زیست را دارا میباشند. متغیرهای تولید ناخالص داخلی سرانه و تأمین فاضلاب نقش مهمی در طبقهبندی استانهای کشور از لحاظ درجه تخریب محیط زیست در مقایسه با متغیرهای مصرف سوخت و میزان رشد جمعیت ایفا میکنند. همچنین، در استانهایی که میزان مرگ و میر بالایی دارند، درصد بالاتری از جمعیت با فقدان سیستم فاضلاب و در عین حال تولید ناخالص بیشتر با جمعیت متراکمتر و در نتیجه سطح پایینتر از کیفیت محیط زیست مواجه هستند و برعکس. به این ترتیب، شهرهای تهران و اصفهان با توجه به مقادیر مؤلفههای اصلی منتخب در طبقهبندی درجه تخریب محیط زیستی شهرهای مورد مطالعه در طبقه حد بالا قرار میگیرند. پیشنهاد میشود تدابیر محیط زیستی متناسب، با توجه به نتایج حاصل برای هر استان در کشور برای تعدیل متغیرهای تعیین شده اصلی تخریب اتخاذ گردد.
تخریب محیط زیست,تحلیل مؤلفه اصلی,تولید ناخالص داخلی سرانه,تأمین فاضلاب,میزان جمعیت و کلانشهرهای ایران
https://www.iranianjae.ir/article_9924.html
https://www.iranianjae.ir/article_9924_2f54469906582ca72552ae4631b1a134.pdf
انجمن اقتصاد کشاورزی ایران
Agricultural Economics
2008-5524
2645-3274
8
ویژهنامه
2014
11
01
نگاهی بر تحولات، چالشها و قوانین حفاظت و بهرهبرداری از منابع آبی در ایران
157
174
FA
محمود
صبوحی
دانشیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه زابل
msabouhi39@gmail.com
شجاعت
زارع
عضو هیات علمی گروه تحقیقات اقتصادی اجتماعی و ترویجی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی
با بروز خشکسالیهای ممتد در ایران از یک سو و افزایش بهرهبرداری از منابع آب زیرسطحی از سوی دیگر، امروزه شاهد کاهش سطح آبهای زیرزمینی و بحرانی شدن بسیاری از دشت های ایران بوده و در کنار آن بروز بحرانهای زیست محیطی در دریاچهها و تالابهای کشور، بحران منابع آب را بیش از پیش نمایان ساخته است. در این بین قوانین مترتب بر بهرهبرداری از آب یکی از مهمترین ابزارهای کنترل و بهبود فضای استفاده از آب میباشد . این مطالعه به بررسی قوانین مصوب طی سال های گذشته پرداخته و کفایت آنها را در صیانت از منابع آب مورد ارزیابی قرار داده است. نتایج مطالعه ضرورت بازنگری در قوانین و ایجاد شرایط مناسب جهت اجرای آنها را مورد تاکید قرار داده است.
مجلس شورای اسلامی,منابع آب,چاههای غیر مجاز
https://www.iranianjae.ir/article_9925.html
https://www.iranianjae.ir/article_9925_be10cdbacb7efdb751524bbf6c1028ea.pdf
انجمن اقتصاد کشاورزی ایران
Agricultural Economics
2008-5524
2645-3274
8
ویژهنامه
2014
11
01
بهینهسازی الگوی بهرهبرداری از منابع آبی در جهت حداکثر کردن منافع اجتماعی در استان فارس
175
189
FA
شاهرخ
شجری
استادیار اقتصاد کشاورزی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس
shajarish@gmail.com
توسعه یا محدودیت کشت محصولات کشاورزی در مناطق مختلف باید با توجه به امکانات تولید و محدودیت منابع آبی صورت گیرد و این مسئله لزوم طراحی یک مدل فراگیر الگوی کشت محصولات زراعی را آشکار میکند. هدف از انجام این مطالعه مقایسه میزان آب مصرفی، سطح زیرکشت و نیروی کار شاغل در دو الگوی کشت بهینه با اهداف متفاوت بیشینه نمودن منافع خصوصی و اجتماعی میباشد. برای این منظور تعداد 175 زارع با استفاده از روش نمونهگیری خوشهای دو مرحلهای انتخاب و از طریق مصاحبه حضوری و تکمیل پرسشنامه و اندازهگیری دبی آب چاههای این مزارع، آمار و اطلاعات لازم جمعآوری گردید. نتایج بهدست آمده بیانگر این موضوع است که در شهرستان فسا محصولات گندم، ذرت دانهای، گوجهفرنگی، پیاز، هندوانه، خربزه، خیار سبز و سبزیجات، دارای مزیت نسبی ولی محصولات جو و پنبه (وش)، فاقد مزیت نسبی در سال مورد مطالعه هستند. درالگوی کشت بهینه با هدف حداکثر نمودن منافع اجتماعی سطح زیرکشت به میزان 537 هکتار نسبت به الگوی کشت بهینه با هدف حداکثر نمودن منافع خصوصی یا بازاری (سود فردی کشاورزان) کاهش یافته است. میزان آب مصرفی در الگوی کشت بهینه با هدف حداکثر کردن منافع اجتماعی برابر با 4/337 میلیون مترمکعب میباشد که به میزان 8/8 میلیون مترمکعب از الگوی کشت بهینه با هدف حداکثر کردن بازده برنامهای کمتر میباشد.
الگوی کشت,منابع آبی زیر زمینی,مزیت نسبی,منافع اجتماعی,استان فارس
https://www.iranianjae.ir/article_9926.html
https://www.iranianjae.ir/article_9926_2dc0d5fdf9f043f34da8f7e21509ac38.pdf
انجمن اقتصاد کشاورزی ایران
Agricultural Economics
2008-5524
2645-3274
8
ویژهنامه
2014
11
01
تعیین پتانسیل تقاضا برای بیمه خشکسالی و عوامل مؤثر بر آن در ایران
191
204
FA
جعفر
عزیزی
عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت
jafar574@yahoo.com.
خشکسالی پدیده ای است که کشور ما هر چند سال یکبار به آن دچار میشود و بیمه خشکسالی به عنوان یک عامل مهم مدیریت خارج مزرعه ای در تعدیل ریسک ناشی از پدیده خشکسالی است. براین اساس در این مطالعه که در سال 1391 انجام شد، تلاش گردید که اولاً پتانسیل تقاضا برای بیمه خشکسالی با توجه به احتمالات وقوع خشکسالی تعیین گردد ثانیاً عوامل موثر بر تقاضای بیمه خشکسالی مورد بررسی قرار گیرد. لذا، سه ناحیه کشور از نظر نوع اقلیم ، کرمانشاه ( پرباران ) ، قزوین( بارندگی متوسط ) و سیستان و بلوچستان (کم باران) انتخاب گردیدند . از هر منطقه نمونه هایی با آمار سه ساله(90-1388) انتخاب گردید. نتایج نشان داد که تقاضا برای بیمه خشکسالی در کرمانشاه در احتمال 20 درصد به بالا، در قزوین در احتمال 15 درصد به بالا و در سیستان و بلوچستان در تمام سطوح احتمال وقوع خشکسالی، وجود دارد. همچنین نگهداری دام و ماکیان، درآمد خارج مزرعه و کمکهای بلاعوض به عنوان عوامل منفی بر تقاضای بیمه خشکسالی عمل میکنند.
پتانسیل تقاضا,بیمه,خشکسالی
https://www.iranianjae.ir/article_9927.html
https://www.iranianjae.ir/article_9927_78f431a1b84170d653f8ddf7b7b8a813.pdf
انجمن اقتصاد کشاورزی ایران
Agricultural Economics
2008-5524
2645-3274
8
ویژهنامه
2014
11
01
تحلیل اجتنابناپذیری حمایت از بخش کشاورزی در ایران و جهان (مبانی، درسهایی از تجارب دنیا، رویکردها)
205
216
FA
مهدی
کاظمنژاد
عضوهیئت علمی موسسه پژوهشهای برنامهریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی
یکی از بحث برانگیزترین موضوع در تجارت و سازمان جهانی تجارت مسئله حمایت از محصولات کشاورزی بوده است. در این راستا موافقین و مخالفین استدلالهای مختلفی را ارائه می نمایند. در استدلالهای ارائه شده توسط موافقین غالبا تاکید و توجه خاص بر موضوع فقیر بودن کشاورزان، سنتی بودن آنها، عدم برخورداری از مزیت نسبی و نهایتا تاکید براثرگذاری در تولید و تامین غذا میباشد. نکتهای که اساسا مغفول مانده است عدم توجه به مبانی تئوری و ماهیت محصولات این بخش در بازار اغلب نقاط دنیاست. لذا در این مقاله تلاش شده ضمن اشاره به رویکردهای مختلف محققین بر اصرار در حمایت از بخش کشاورزی ، با ارائه شواهدی با تاکید بر مبانی نظری و ماهیت محصولات بخش کشاورزی بویژه ارتباط بین کشش تقاضای محصولات کشاورزی و در آمد تولیدکنندگان به این مهم پرداخته شود. بنابراین در تحقیق حاضر ارتباط بین کشش تقاضا و میزان حمایت از بخش کشاورزی در محصولات مختلف و در کشورهای مختلف تحت سه سناریوی یکساله (2012) و سه ساله (12 2010 ) و پنج ساله (12- 2008) مورد بررسی قرار گرفت به موازات آن شیوه های حمایت و میزان حمایت در کشورهای مورد بررسی و در محصولات مختلف مورد تحلیل قرار گرفته است. نتایج نشان میدهد که رابطه معنیداری بین حمایت و کشش تقاضا در محصولات مختلف در کشورهای مختلف تحت سناریوهای فوق الذکر وجود داشته است و این رابطه بیانگر آن است که هر چه کشش تقاضای محصولی کمتر بوده میزان حمایت آن بیشتر بوده است. همچنین بررسی روند حمایت از بخش کشاورزی در کشورهای مختلف نشان میدهد که در طی زمان نوع حمایت و میزان حمایت تغییر کرده و به منظور کارامدی حمایت از روشهایی که کمترین اخلال را در بازار ایجاد نماید استفاده شده است.
حمایت,کشش قیمتی تقاضا,کشاورزی
https://www.iranianjae.ir/article_9928.html
https://www.iranianjae.ir/article_9928_9294f200b23a0317fdbbfad9ad6a6ddd.pdf
انجمن اقتصاد کشاورزی ایران
Agricultural Economics
2008-5524
2645-3274
8
ویژهنامه
2014
11
01
شناسایی عوامل مؤثر بر بازاریابی محصولات سالم و ارگانیک
217
232
FA
ولی
بریم نژاد
دانشیار گروه اقتصاد و مدیریت کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج
vali.borimnejad@gmail.com
این مقاله به بررسی بخش کشاورزی ارگانیک از منظر اقتصادی – اجتماعی و از یک دیدگاه جهانی و منطقهای میپردازد. در دهههای گذشته، بازار مواد غذایی ارگانیک در دنیا به عنوان یک بازار نیچ شناخته شده است. در سالهای اخیر بازار محصولات ارگانیک رو به رشد بوده و در بسیاری از کشورها به خاطر حمایتهای دولت، بازاریابی فعال ملی و بینالمللی در زنجیرههای تأمین و تقاضای رو به رشد مصرفکنندگان، تبدیل به یک بازار بالغ گردیده است. در حال حاضر ارگانیک متعلق به طبقه و شیوه خاصی از زندگی و نهایتاً الگوی فرهنگی خاصی میباشد که افراد و منابع انسانی را به خود جذب میکند، باعث سودآوری شده و سبب ایجاد رضایت در این بازار درحال رشد میشود. این مقاله با توصیف بازار جهانی مواد غذایی ارگانیک آغاز گردیده و به تحلیل بازاریابی مواد غذایی ارگانیک در رابطه با بخشهای مصرفکننده و آمیخته بازاریابی (محصول، قیمت، توزیع و ترفیع) میپردازد. با وجود این فرصتها، هنوز محدودیتهای فنی، اقتصادی، ساختاری و سیاسی برای توسعه این بازار وجود دارد. این مقاله نتیجه میگیرد که برای بهتر نمودن جریان اطلاعاتی در بازار نیاز به ایجاد مکانیسمهای مناسبی در میان گروههای ذینفع در یک کشور، بین واردکنندگان و صادرکنندگان و بین کشورهای یک منطقه میباشد.
محصولات ارگانیک,محصولات سالم,بازاریابی
https://www.iranianjae.ir/article_9929.html
https://www.iranianjae.ir/article_9929_b896090cca98cae2cab7ed6a7970aaee.pdf
انجمن اقتصاد کشاورزی ایران
Agricultural Economics
2008-5524
2645-3274
8
ویژهنامه
2014
11
01
پیش بینی قیمت سهام کشاورزی در بورس اوراق بهادار تهران (مطالعه موردی شرکت کشاورزی و دامپروری مگسال)
233
243
FA
امیرحسین
چیذری
دانشیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران
dr.chizari@gmail.com
مهرنوش
عبداللهی
کارشناس ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران
abdollahi.mehr@yahoo.com
پیشبینی قیمت سهام در بورس اوراق بهادار تهران، به سرمایهگذاران درتصمیمگیری وپذیرش ریسک سهام کمک شایانی می کند. در این مقاله از سه روش اقتصادسنجی شامل الگوی خودرگرسیو (AR)، الگوی میانگین متحرک (MA) و الگوی خودرگرسیو میانگین متحرک انباشته (ARIMA) به منظور پیشبینی قیمت سهام و انتخاب بهترین روش از میان روشهای ذکر شده استفاده شده است. به این منظور دادههای روزانه قیمت سهام شرکت کشاورزی و دامپروری مگسال یکی از شرکتهای فعال و پربازده بورس از تاریخ 4/11/1389 تا 1/4/1390 مورد استفاده قرار گرفته است. نتایج حاصل از مطالعه نشان داد که از میان سه روش یاد شده، مدل ARMIA دارای قدرت برازش بهتری بوده و به این منظور از این روش برای پیشبینی استفاده شده است. همچنین پیشبینی با استفاده از مدلARIMA ناچیز بودن درصد خطای پیشبینی نسبت به دو روش دیگر را استنباط کرده است.
مدل های پیشبینی,قیمت سهام,شرکت کشاورزی و دامپروری مگسال,مدل ARIMA
https://www.iranianjae.ir/article_9930.html
https://www.iranianjae.ir/article_9930_96680fdcc13512c16b365ecfd92f9505.pdf
انجمن اقتصاد کشاورزی ایران
Agricultural Economics
2008-5524
2645-3274
8
ویژهنامه
2014
11
01
Abstracts
1
21
FA
https://www.iranianjae.ir/article_10413.html
https://www.iranianjae.ir/article_10413_7729b1e8f2e60a4d2897163b4851abf2.pdf