انجمن اقتصاد کشاورزی ایران
Agricultural Economics
2008-5524
2645-3274
15
2
2021
08
23
واکاوی عامل های مؤثر بر ریسک اعتباری بانک کشاورزی در استان خراسان شمالی
1
28
FA
سمیه
نقوی
عضو هیأت علمی گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه جیرفت
somnaghavi@jiroft.ac.ir
علی
فیروززارع
عضو هیأت علمی گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
firooz@ferdowsi.um.ac.ir
جلیل
بابازاده
کارشناس کشاورزی بانک کشاورزی خراسان شمالی
jalil.babazade@gmail.com
10.22034/iaes.2021.135266.1784
بخش کشاورزی، به منظور توسعه و پیشرفت نیازمند تزریق منبعهای مالی و سرمایهگذاری از طریق دو منبع پسانداز بهرهبرداران و منبعهای اعتباری رسمی و غیررسمی است. بانک کشاورزی نقشی بنیادین در فرآیند تأمین اعتبار بخش کشاورزی در ایران ایفا میکند. ادامه حیات و استمرار این نقش، وابستگی زیادی به بازپرداخت قسطها توسط دریافتکنندگان تسهیلات است، بنابراین شناسایی و تحلیل عاملهای تعیینکننده رفتار کشاورزان در بازپرداخت قسطهای تسهیلات دریافتی، نقشی اساسی در کاهش ریسک اعتباری تسهیلات پرداختی توسط بانک کشاورزی خواهد داشت. در این راستا این پژوهش تلاش کرده است با بهرهگیری از اطلاعات 263 کشاورز استان خراسان شمالی که در سال 1398 گردآوری شده است و همچنین بهکارگیری الگوی تحلیل تمایزی چند گروهی، نسبت به بررسی عوامل تعیینکننده رفتار کشاورزان در بازپرداخت قسطهای تسهیلات دریافتی از بانک کشاورزی، اقدام نماید. نتایج این پژوهش نشان داد متغیرهای داشتن پیشینه دریافت وام، درآمد غیرکشاورزی، دریافت تسهیلات در زمان مناسب، داشتن میانگین حساب در زمان دریافت تسهیلات، درآمد سالانه، مقیاس تولید، سطح تحصیلات، نوع مالکیت، برخورداری از بیمه محصولات کشاورزی و تجربه کشاورزی بیشترین اهمیت را در ایجاد تمایز میان گروههای مختلف بازپرداختکننده تسهیلات، دارا میباشند. براین مبنا، تسریع در فرآیند اعطای وام، اتصال برنامههای بیمه و وام، بررسی وضعیت گردش مالی حساب متقاضیان در زمان اعطای وام و توجه به پیشینه اعتباری متقاضیان وام، امری ضروری است.
بازپرداخت وام,تحلیل تمایزی چندگروهی,وصول مطالبات,ریسک اعتباری
https://www.iranianjae.ir/article_246751.html
https://www.iranianjae.ir/article_246751_1741c533180b147314b71c60f310ad08.pdf
انجمن اقتصاد کشاورزی ایران
Agricultural Economics
2008-5524
2645-3274
15
2
2021
08
23
بررسی تاثیر ویژگی های تغذیه ایی شیر و ماست بر تقاضای آنها در بین خانوارهای شهر تبریز: کاربرد مدل لاجیت ضرایب تصادفی
29
56
FA
محمد
قهرمانزاده
0000-0003-0993-9244
دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تبریز
ghahremanzadeh@tabrizu.ac.ir
غزاله
فرسادی
دانش آموخته مقطع کارشناسی ارشد، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشگاه تبریز
ghazale.jahani72@gmail.com
اسماعیل
پیشبهار
دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تبریز
pishbahar@yahoo.com
آزاده
فلسفیان
استادیار، گروه مدیریت کشاورزی، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
falsafian@iaut.ac.ir
10.22034/iaes.2021.528804.1839
هدف از این پژوهش، بررسی تاثیر ویژگیهای تغذیهایی شیر و ماست اعماز درصد چربی، پروتئین، اسید چرب و قند به همراه ویژگیهای جمعیت شناختی خانوارها بر تقاضای این محصولاها در بین خانوارهای شهر تبریز میباشد. بدین منظور از الگوی لاجیت ضرایب تصادفی در قالب رهیافت BLP استفاده شد. یافتههای پژوهش حاکی از آن است که با افزایش میزان چربی و قند مصرفی شیر و ماست میانگین مطلوبیت افراد جامعه افزایش مییابد، یعنی مصرفکنندگان در انتخاب شیر و ماست، طعم و ذائقه را بر ملاحظههای سلامتی ترجیح میدهند. البته با افزایش سن، تحصیلات و درآمد خانوار میزان مطلوبیت کسبشده از مصرف شیر پرچرب کمتر و وجود کودکان زیرشش سال در خانوار افزایش مییابد. در خصوص محصول ماست نیز افزایش درآمد خانوار و تعداد کودکان زیرشش سال باعث میشود خانوار از مصرف ماست با درصد چربی بالا رضایت بیشتری کسب نمایند که این میزان رضایت با افزایش سن سرپرست خانوار روند کاهشی پیدا میکند. همچنین سطح تحصیلات، تعداد کودکان زیرشش سال و متغیرهای مشاهده نشده اعم از وجود بیماری خاص در خانواده یا رژیمهای خاص غذایی باعث افزایش مطلوبیت ناشی از درصد بالای پروتئین در ماست و متغیر سن و درآمد باعث کاهش مطلوبیت مصرفکننده از ماست با درصد پروتئین بالا میشود. به عبارت دیگر، افراد با سطح درآمد بالاتر ترجیح میدهند ملاحظات سلامتی خود را در اولویت قرار دهند. در خصوص هر دو محصول، افزایش قیمت باعث کاهش متوسط مطلوبیت شده که با افزایش تعداد کودکان و در نظر گرفتن سایر عوامل مشاهده نشده، این کاهش مطلوبیت شدت بیشتری پیدا می کند. توصیه میشود شرکتهای تولیدی با توجه به استانداردهای معاونت دارو و غذا وزارت بهداشت سعی و تلاش مضاعفی در خصوص بهبود سطح کمی و کیفی مواد مغذی یادشده داشته باشند تا بتوانند همراه با کیفیت خوب، تولیدهای متفاوت جدیدی به بازار عرضه نموده و پاسخگو سلیقه مصرفکنندگان جامعه باشند.
تقاضا,شیر و ماست,ویژگیهای تغذیهای,مدل لاجیت با ضرایب تصادفی,روش BLP
https://www.iranianjae.ir/article_246753.html
https://www.iranianjae.ir/article_246753_e5c4b1b64e7b5fcff91194bacfc02881.pdf
انجمن اقتصاد کشاورزی ایران
Agricultural Economics
2008-5524
2645-3274
15
2
2021
08
23
ارزیابی قابلیت سازگاری دهستان های دشت نیشابور با سیاست های حفاظت از منابع آب زیرزمینی
57
87
FA
رضا
رادمهر
0000-0002-0506-2361
گروه اقتصاد کشاورزی ، دانشگاه فردوسی مشهد
radmehr.re67@gmail.com
محمد
قربانی
گروه اقتاصد کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
ghorbani@um.ac.ir
علی نقی
ضیایی
دانشیار گروه مهندسی آب، دانشگاه فردوسی مشهد
an-ziaei@um.ac.ir
10.22034/iaes.2021.530178.1845
اتخاذ سیاستهای یکسان در مدیریت منابع آب در یک دشت و یا حوضه آبی به دلیل ناهمگن بودن نواحی آن، اغلب منجر به کاهش اثربخشی سیاستها میشود. از این رو، سنجش قابلیت سازگاری ناحیهها مختلف منطقه مورد بررسی با سیاستهای حفاظت از منابع آب آن، میتواند مهم و ضروری باشد. هدف از این بررسی ارزیابی قابلیت سازگاری دهستانهای دشت نیشابور با سیاستهای حفاظت از منابع آب زیرزمینی میباشد. برای دستیابی به این هدف، در گام نخست معیارها و زیرمعیارهای اقتصادی، جمعیتی، محیطزیستی، آموزشی و فرهنگی و همچنین ارتباطات، انتخاب و آنگاه با استفاده از روش Fuzzy AHP وزن هر یک معیارها و زیرمعیارها مشخص شد. سپس با استفاده از روش تصمیمگیری چندمعیاره (PROMETHEE) وضعیت هر یک دهستانهای دشت نیشابور بر مبنای شاخص موردبررسی در سال 1396 مشخص شد. نتایج نشان داد که معیارهای اقتصادی و محیطزیستی به ترتیب با وزنهای 40 و 19 درصد اهمیت بالاتری در مقایسه با دیگر معیارها در شاخص قابلیت سازگاری دارا هستند. بر مبنای نتایج این تحقیق سه دهستان اردوغش، مازول و زبرخان دارای قابلیت سازگاری بالاتری با سیاستهای حفاظت از منابع آب زیرزمینی در مقایسه با دیگر دهستانهای دشت است و دهستانهای غزالی، عشقآباد و بلهرات در رتبههای پایینتری قرار دارد. بهمنظور افزایش همکاری کشاورزان در دهستانهای جنوبی و غربی دشت با برنامههای حفاظت از منابع آب پیشنهاد میشود از سیاستهای آموزشی و تشویقی مناسب بهعنوان سیاستهای مکمل در این منطقهها استفاده شود.
آب زیرزمینی,تصمیم گیری چندمعیاره,مدیریت منابع آب,دشت نیشابور
https://www.iranianjae.ir/article_246754.html
https://www.iranianjae.ir/article_246754_9fd93dc9e6f79b2991115543fd0a46e2.pdf
انجمن اقتصاد کشاورزی ایران
Agricultural Economics
2008-5524
2645-3274
15
2
2021
08
23
بررسی پایداری اقتصادی و زیست محیطی معیشت عشایر استان فارس با استفاده از منطق فازی
89
111
FA
سمانه
غزالی
دانشگاه شیراز
sghazali_62@yahoo.com
منصور
زیبایی
استاد اقتصاد کشاورزی دانشگاه شیراز
zibaei@shirazu.ac.ir
10.22034/iaes.2021.538534.1863
در سالهای اخیر، معیشت عشایر با اختلالهای بیرونی مانند خشکسالی، تغییر اقلیم و تخریب مرتعها رو به رو شده است. از آنجاکه تغییرپذیریهای اقلیمی، خدمات بوم سامانهای را که عشایر به آن وابسته هستند تحت فشار قرار میدهند، بنابراین برای کمک به عشایر برای حفظ معیشت خود به ابزارهای کارآمدی نیاز است. در این راستا، چارچوب معیشت پایدار میتواند در بررسی زمینه، راهبردها و پیامدهای معیشتی، مساعدت کند. هدف این پژوهش بررسی پایداری اقتصادی و زیستمحیطی ناشی از اتخاذ راهبردهای معیشتی مختلف در جامعههای عشایری استان فارس با استفاده از سامانه نتیجهگیری فازی (FIS) است. بر مبنای نظرسنجی از 393 خانوار عشایری قشقایی، که از طریق روش نمونهگیری خوشهای چند مرحلهای گزینش شدهاند، دامداری سنتی بهعنوان الگوی معیشت پایه برای عشایر میباشد و ارتباط اقتصادی و فرهنگی خود را با عشایر حفظ کرده است. یافتههای پژوهش نشان داد که شیوهی معیشت مبتنی بر دامداری سنتی منجر به وضعیت اقتصادی فقیر برای خانوارها و شرایط زیستمحیطی ناپایدار برای مرتعهای طبیعی میشود. درحالیکه کاهش سهم درآمد دامداری و افزایش علوفه مصرفی سرانه، کاهش فقر و بهبود کیفیت مرتعها را به دست میآورد. نتایج مدل فازی طراحی شده گویای این است که دستیابی به پایداری اقتصادی و زیستمحیطی مشروط به ترکیب درست و بهینه داراییهای معیشتی است.
تخریب مراتع,پایداری اقتصادی,زیست محیطی,استراتژی معیشت,عشایر قشقایی
https://www.iranianjae.ir/article_246755.html
https://www.iranianjae.ir/article_246755_5ec2933ab366d860fe4aaeff935cfc93.pdf
انجمن اقتصاد کشاورزی ایران
Agricultural Economics
2008-5524
2645-3274
15
2
2021
08
23
بررسی اقتصادی کشت نشاء و پیش اندازی رطوبتی بذر در مقایسه با کشت مرسوم بذر در ذرت دانهای:مطالعه موردی دراستان البرز
113
132
FA
هرمز
اسدی
0000-0002-2001-7606
استادیار پژوهش تحقیقات اقتصاد کشاورزی، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
hormoz.asadi3@gmail.com
علی
ماهرخ
0000-0001-8085-3270
استادیار پژوهش تحقیقات ذرت، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
ali_mahrokh229@yahoo.com
10.22034/iaes.2021.538624.1864
یکی از عاملهای تاثیرگذار در بهبود بهرهوری مصرف آب و کوتاه کردن مدت زمان لازم برای تکمیل رشد گیاهان، اعمال مدیریت صحیح کشاورزی همچون تغییر شیوه کاشت میباشد. دراین پژوهش به منظور بررسی اقتصادی روشهای کشت نشایی و پیشاندازی رطوبتی (hydropriming) در مقایسه با کشت مرسوم بذر ذرتدانهای، آزمایشی به صورت کرتهای خرد شده فاکتوریل ( factorial split plot) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در استان البرز طی سالهای 1396 و 1397 اجرا شد. در این آزمایش چهار تاریخ کاشت (10 تیر، 20 تیر، یک مرداد و 10 مرداد) در کرت اصلی و سه روش کاشت (کشت مستقیم بذر، بذر پیشاندازیشده رطوبتی و کشت نشایی) و دورگ (هیبرید) سینگل کراس ذرت (704 و 260 ) به صورت فاکتوریل در کرتهای فرعی ارزیابی شدند. تحلیل اقتصادی این پژوهش با استفاده از روش بودجهبندی جزیی، تحلیل هزینه و درآمد، سود خالص نهایی تیمارها و بازده فروش محصول انجام شد. بنابر نتایج، میانگین عملکرد ذرت رقم 704 در روش کشت مستقیم بذر در تاریخ کاشت 10 تیرماه دارای بیشترین عملکرد و برابر 7/12245 کیلوگرم در هکتار بود. البته میانگین درآمد خالص روش کشت مستقیم بذر ذرت رقم 704 در تاریخ کشت 10 تیر 6/123 میلیون ریال در هکتار و بازده فروش محصول 2/70 درصد بوده که نسبت به روشهای دیگر برتری داشته است، بنابراین کشت مستقیم بذر رقم 704 در تاریخ کشت 10 تیر به عنوان اولویت نخست در منطقه توصیه میشود.
"ذرت دانهای","ارقام","عملکرد","هزینه","منافع خالص نهایی"
https://www.iranianjae.ir/article_246756.html
https://www.iranianjae.ir/article_246756_561fae2448196c5fa80096bb92494c23.pdf
انجمن اقتصاد کشاورزی ایران
Agricultural Economics
2008-5524
2645-3274
15
2
2021
08
23
ارزیابی پیامدهای انتقال آب رودخانه ارس به دریاچه اورمیه در دشت مغان
133
153
FA
حمید
امیرنژاد
دانشیار اقتصاد منابع طبیعی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
hamidamirnejad@yahoo.com
ساره
حسینی
دکتری جنگلداری، دانشکده منابعطبیعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابعطبیعی ساری
sareh.hosseini65@gmail.com
نعمت
حجازی
دانشجوی کارشناسی رشته اقتصاد کشاورزی، دانشکده مهندسی زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابعطبیعی ساری
nemathejazi1995@gmail.com
10.22034/iaes.2021.538640.1865
از چالشهای جدی در طرحهای انتقال آب بین حوضهای وجود پیامدهای محیط زیستی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی ناشی از اجرای آن است. هدف از این تحقیق شناسایی و اولویت بندی پیامدهای طرح انتقال آب بین حوضهای رودخانه ارس به دریاچه اورمیه در دشت مغان با استفاده از نظر خبرگان و متخصصان مرتبط با حوزهی آب است. لذا در این راستا، از پرسشنامه محققساخته به منظور شناسایی پیامدهای مؤثر از سه دیدگاه محیطزیستی، اقتصادی و اجتماعی- سیاسی، از روشهای اِنتروپی و تاپسیس به منظور به منظور محاسبه وزن و اولویت بندی آنها استفاده شده است. تجزیه و تحلیل یافته های این پژوهش با استفاده از تکمیل 30 پرسشنامه دریافتی، 28 پیامد را از جنبه های محیط زیستی، اقتصادی و اجتماعی- سیاسی برای ارزیابی طرح انتقال آب بین حوضهای منطقه مورد بررسی شناسایی کرده است که شامل 16 پیامد محیط زیستی، چهار پیامد اقتصادی و هفت پیامد اجتماعی- سیاسی بوده است. همچنین نتایج وزن دهی پیامدهای طرحهای انتقال آب بین حوضهای رودخانه ارس به دریاچه اورمیه در دشت مغان با استفاده از روش اِنتروپی نشان داد که از جنبه محیط زیستی پیامد کاهش آب قابل دسترس، از جنبه اقتصادی پیامد افزایش از دست رفتن زمینهای کشاورزی و ضرورت واردات غذا و از جنبه اجتماعی- سیاسی پیامد افزایش بی توجهی به حقآبه های اجتماعی به ترتیب بیشترین وزن را در بین دیگر پیامدها به خود اختصاص داده اند. همچنین، نتایج روش تاپسیس نشان داد که از مهمترین پیامدهای انتقال آب رودخانه ارس به دریاچه اورمیه در دشت مغان به ترتیب شامل پیامدهای محیطزیستی، اجتماعی- سیاسی و اقتصادی است. از اینرو پیشنهاد میشود پیش از اجرای طرحهای انتقال آب بین حوضهای، پیامدهای محیطزیستی، اقتصادی و اجتماعی توسط سازمانهای مرتبط با حوزه آب بررسی شود تا میزان آسیب و زیان آتی ناشی از آن کاهش یابد.
انتقال آب,دشت مغان,رودخانه ارس,ِانتروپی,تاپسیس
https://www.iranianjae.ir/article_246757.html
https://www.iranianjae.ir/article_246757_408224e7dd9390a67dced5e708744f45.pdf