انجمن اقتصاد کشاورزی ایران
Agricultural Economics
2008-5524
2645-3274
12
2
2018
08
23
به کارگیری رهیافت کاپیولا برای مدلسازی وابستگی قیمت نفت و نرخارز با قیمت نهادههای وارداتی صنعت دام ایران
1
19
FA
اسماعیل
پیشبهار
دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تبریز
pishbahar@yahoo.com
پریسا
پاکروح
دانشجوی کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی
parisa.pakrooh93@ms.tabrizu.ac.ir
محمد
قهرمانزاده
0000-0003-0993-9244
دانشیار اقتصاد کشاورزی
ghahremanzadeh@tabrizu.ac.ir
10.22034/iaes.2018.32528
چچکیده<br /> بخش کشاورزی ایران دارای ارتباطهای دو سویهای با بازارهای جهانی است زیرا از یک سو صادرکننده محصولات عمده و از یک سو واردکننده نهادهها برای صنعت دام است، لذا به واسطه حجم چنین مبادلههایی تحت تأثیر قیمتها و دگرگونیهای جهانی قرار خواهدگرفت. در بسیاری از کشورهای جهان بعد از آغاز نوسانهای قیمت نفت از سال 1382 و در ادامه آغاز بحران مالی جهانی از سال 1384، شدت و نوع رابطه بین قیمت نفت و نرخ ارز تغییر یافته است و بسیاری از قیمتهای جهانی به ویژه بخش کشاورزی را بیشتر از گذشته تحت تأثیر قرار داده است که به نظر میرسد در ایران هم صنعت دام به واسطهای وارداتی بودن اغلب نهادهها تحت تأثیر قرار گرفته است. بنابراین در این بررسی به ارزیابی همبستگی قیمت نفت و نرخ ارز با قیمت نهادههای صنعت دام در دو بازه زمانی 83-1374 (پیش از بحران) و 93-1384 (پس از بحران) با استفاده از رهیافت واین کاپیولا بر اساس ARMA-MGARCH پرداختیم. نتایج به دست آمده از این بررسی نشان داده، نهادههای ذرت، سویا و جو در دوره پس از بحران نسبت به دوره پیش از بحران همبستگی مثبت و بالایی با قیمت نفت و همبستگی منفی با نرخ ارز از خود نشان دادهاند، به عنوان نمونه همبستگی بین قیمت نفت با ذرت از 05/0 به میزان 20/0 افزایش یافته است که این به دلیل تغییر شدت و نوع همبستگی بین قیمت نفت با نرخ ارز از دوره پیش از بحران به دوره پس از بحران بوده است. بنابراین به نظر میرسد نهادههای وارداتی صنعت دام با آغاز شوکهای اندک قیمت نفت از سال 1382 به واسطهی پیامدهای آغاز جنگ عراق و آمریکا و در ادامه آغاز بحران مالی جهانی از سال 1384 و افزایش جهانی قیمت نهادههای کشاورزی، بیشتر تحت تأثیر دگرگونیهای جهانی قرار گرفته است.<br /> <strong>طبقهبندی </strong><strong>JEL</strong><strong>:</strong> C59, F31, F42
صنعت دام,قیمت نفت,کاپیولا,نرخارز,نهاده
https://www.iranianjae.ir/article_32528.html
https://www.iranianjae.ir/article_32528_29bba315f95afeae7f3e15bb2ac9de74.pdf
انجمن اقتصاد کشاورزی ایران
Agricultural Economics
2008-5524
2645-3274
12
2
2018
08
23
تأثیر خشکسالی بر درآمد و رفاه خانوارها و شاخص تولید غذا
21
43
FA
زهره
خیز
دانش آموخته اقتصاد کشاورزی
zakariafarajzadeh@yahoo.com
منصور
زیبایی
استاد اقتصاد کشاورزی دانشگاه شیراز
zibaei@shirazu.ac.ir
زکریا
فرج زاده
0000-0002-5971-947X
استادیار بخش اقتصاد کشاورزی دانشگاه شیراز
zakariafarajzadeh@gmail.com
10.22034/iaes.2018.32529
چکیده
خشکسالی از طریق کاهش تولید محصولات کشاورزی و غذایی میتواند افزون بر کاهش درآمد و رفاه خانوارها، موجب تهدید امنیت غذایی آنان شود. با توجه به ارتباط میان بخشهای کشاورزی و غیرکشاورزی لازم است اثرگذاریهای خشکسالی به طور جامع ارزیابی شود. به همین منظور در این بررسی با استفاده از مدل تعادل عمومی قابل محاسبه پیامدهای آن در حوزه درآمد و رفاه خانوارها و همچنین شاخص تولید غذا ارزیابی شد. دادههای مورد نیاز این پژوهش از ماتریس حسابداری اجتماعی 1380 به دست آمد. خشکسالی نیز به صورت کاهش دسترسی به آب در قالب سه سطح ضعیف (16 درصد)، متوسط (36 درصد) و شدید (47 درصد) لحاظ شد. رفاه با استفاده از تغییرهای معادل (EV) محاسبه شد. نتایج بررسی نشان داد شاخص تولید غذا 8/27-8/5 درصد و شاخص رفاه 1/27-2/6 درصد بر اساس شدت خشکسالی کاهش مییابد. همچنین مشخص شد خشکسالی موجب کاهش درآمد هر دو گروه خانوارهای روستایی و شهری میشود که کاهش درآمد خانوارهای روستایی و به ویژه دهکهای درآمدی پایین به مراتب بالاتر به دست آمد. از دیگر یافتههای بررسی تغییر رابطه مبادله به زیان بخشهای غیرکشاورزی در مقابل بخش کشاورزی بود که میتواند زمینه سرمایهگذاری در جهت افزایش بهرهوری منبعهای محدود آب را فرآهم سازد.
<strong>طبقه بندی: </strong> C68, D58, P46, Q18, Q25, Q54
<strong><strong><strong> </strong></strong></strong>
خشکسالی,درآمد,رفاه,شاخص تولید غذا
https://www.iranianjae.ir/article_32529.html
https://www.iranianjae.ir/article_32529_d478a1bd66926d4a3f87fba0f1311e38.pdf
انجمن اقتصاد کشاورزی ایران
Agricultural Economics
2008-5524
2645-3274
12
2
2018
08
23
تحلیل سرایت نوسان و انتقال قیمت در بازار برنج ایرانی(مطالعه موردی: رقم کامفیروزی)
45
67
FA
علیرضا
علیپور
0000-0002-5674-3933
دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی / دانشگاه تربیت مدرس
alipouralireza@yahoo.com
سید حبیبالله
موسوی
0000-0002-6280-072X
استادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه تربیت مدرس
shamosavi@modares.ac.ir
رهام
رحمانی
عضو هیأت علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان فارس
roham.rahmani@gmail.com
10.22034/iaes.2018.32531
<strong>چکیده</strong>
قیمت مبادله برنج بهعنوان یک مؤلفه اصلی، پل ارتباطی میان بخشهای مختلف بازار این محصول است که عامل اصلی در تعیین سطح درآمد کشاورزان، مبادلهکنندگان و عرضهکنندگان نهایی آن به شمار میآید. بنابراین، تحلیل و بررسی تأثیر متقابل قیمتها بر یکدیگر در سطوح مختلف بازار برنج دارای اهمیت است. در این بررسی، با استفاده از آمار دورۀ (سری) زمانی ماهیانه قیمتها در سطوح مختلف بازار برنج کامفیروزی در بازه زمانی فروردین 1376 تا اسفند 1394 و با بهکارگیری مدلهای واریانس ناهمسانی شرطی چندمتغیره و تصحیح خطای برداری بهصورت موردی به تحلیل و ارزیابی سرایت نوسان و انتقال قیمت در بازار برنج ایرانی پرداخته شد. نتایج نشان داد، بهصورت کلی، در کوتاهمدت انتقال قیمت مثبت از سطوح پایینتر بازار برنج کامفیروزی به سطوح بالاتر آن رخ نمیدهد و بهصورت ویژه تولیدکنندگان این محصول توان کافی برای اثرگذاری مثبت بر قیمت برنج کامفیروزی در بازار برنج کشور نداشتهاند. افزونبراین، نتایج نشان داد، یک ارتباط مستقیم میان نبود زمینه انتقال قیمت و نیز نبود زمینه افزایش نوسان درآمد در سطوح مختلف بازار برنج کامفیروزی وجود دارد. در نهایت، بهمنظور حمایت از تولیدکنندگان برنج کامفیروزی پیشنهاد شد که سیاستهای تنظیم بازار دولت بر حمایت از قیمت عمدهفروشی این محصول و تعدیل مناسب عرضه و تقاضای بازار متمرکز شود.
<strong>طبقهبندی :</strong> L11, C22
برنج کامفیروزی,انتقال قیمت,سرایت نوسان قیمت,مدل واریانس ناهمسانی شرطی چندمتغیره
https://www.iranianjae.ir/article_32531.html
https://www.iranianjae.ir/article_32531_d58212d908c4f1ff56490c95268fee3e.pdf
انجمن اقتصاد کشاورزی ایران
Agricultural Economics
2008-5524
2645-3274
12
2
2018
08
23
تأثیر تحریم ها بر تجارت متقابل محصولات کشاورزی بین ایران و کشورهای منطقه منا و اتحادیه اروپا
69
90
FA
فرزانه
جاریانی
دانشگاه تربیت مدرس
jariani_farzaneh@yahoo.com
سجاد
فرجی دیزجی
مدرس و عضو هیئت علمی دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشکده تربیت مدرس
s_dizaji@modares.ac.ir
رضا
نجارزاده
مدیرگروه و مدرس دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه تربیت مدرس
najarzar@modares.ac.ir
10.22034/iaes.2018.32532
<strong>چکیده</strong>
در این بررسی، با استفاده از روش گشتاورهای تعمیمیافته <em>(</em>GMM<em>)</em>، مدل جاذبه و دادههای ترکیبی پویا به ارزیابی تأثیر تحریمهای اعمال شده در مورد ایران بر ارزش تجارت متقابل محصولات کشاورزی بین ایران و شریکان تجاری آن در منطقه خلیج فارس و شمال افریقا <em>(</em>MENA<em>)</em> و نیز کشورهای عضو اتحادیه اروپا <em>(</em>EU<em>)</em> در فاصله زمانی سال های 2000 تا 2014، پرداخته شده است. نتایج نشان میدهد که تحریمها بر ارزش تجارت متقابل محصولات کشاورزی بین ایران و کشورهای منطقه منا بیتأثیر بوده، ولی در مقابل بر ارزش صادرات محصولات کشاورزی ایران به کشورهای اتحادیه اروپا تأثیر مثبت و معنادار داشتهاند؛ هر چند منجر به کاهش واردات از این کشورها شدهاند. میزان بارش سالیانه در ایران به عنوان متغیر کنترلی مدل این بررسی، بر ارزش صادرات محصولات کشاورزی ایران به اتحادیه اروپا تأثیر مثبت و بر واردات کشاورزی از این کشورها تأثیر منفی داشته است. اندازه اقتصادی دو شریک تجاری بر ارزش تجارت متقابل با کشورهای اتحادیه اروپا تأثیر مستقیم و معنادار داشته است. با توجه به نتایج به دست آمده، اعمال تحریمها میتواند به عنوان فرصتی برای توسعه بخش کشاورزی و تنوع بخشی صادرات آن به عنوان یک محصول غیرنفتی به کشورهای اروپایی بوده و از این منظر بخشی از هزینههای ناشی از تحریمها بر اقتصاد ایران را جبران کنند.
<strong>طبقه بندی:</strong> F14 , F15
تجارت متقابل کشاورزی,مدل جاذبه,روش گشتاورهای تعمیمیافته,دادههای پانل پویا,شاخص آزادی اقتصادی
https://www.iranianjae.ir/article_32532.html
https://www.iranianjae.ir/article_32532_66f2d7d3f6439ba756ca181d7047b226.pdf
انجمن اقتصاد کشاورزی ایران
Agricultural Economics
2008-5524
2645-3274
12
2
2018
08
23
تغییرات اقلیمی و عملکرد محصولات کشاورزی در ایران (مطالعه موردی: استان خوزستان)
91
109
FA
ساناز
کریمی فرد
دانشگاه پیام نور اهواز
sanaz_3081@yahoo.com
رضا
مقدسی
0000-0002-2567-7144
دانشگاه آزاد اسلامی
r.moghaddasi@srbiau.ac.ir
سعید
یزدانی
استاد اقتصاد کشاورزی دانشگاه تهران
syazdani@ut.ac.ir
امیر
محمدی نژاد
استادیار گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
amnejad88@gmail.com
10.22034/iaes.2018.32538
کشاورزی از مهمترین فعالیتهای اقتصادی بشمار میآید که بیش از هر چیز به شرایط جوی وابسته است. بر همین اساس در این مطالعه، به بررسی تأثیر تغییرات اقلیم بر عملکرد محصولات گندم، برنج و جو در استان خوزستان بر مبنای دادههای ترکیبی دوره ۱۳۹۲-۱۳۷۲ پرداختهشد. نتایج نشانداد که تغییرات در شرایط آب و هوایی باعث کاهش در عملکرد گندم، برنج و جو به ترتیب به میزان ۰۵/۰ درصد، ۰۳۲/۰ درصد و ۰۲۱/۰ درصد میشود. از سوی دیگر تغییر شرایط اقلیم در دوره ۱۳۹۲-۱۳۷۲ به کاهش سود اقتصادی به میزان ۰۱/۵۸۱۵۴ هزار ریال در هکتار در بخش گندم، برنج و جو در سال ۱۳۹۲ شدهاست. با توجه به نتایج تحقیق پیشنهاد میشود که پیش بینی های کوتاه مدت و بلند مدت هواشناسی بهمنظور آمادگی و اتخاذ تمهیدات لازم جهت محافظت از محصولات کشاورزی و جلوگیری از صدمه ناشی از عوامل نامساعد جوی و اقلیمی در تمام مراحل کاشت، داشت و برداشت انجامشود.
تغییرات اقلیم,عملکرد,گندم,برنج,جو
https://www.iranianjae.ir/article_32538.html
https://www.iranianjae.ir/article_32538_2f94f02a3cf5fd84e8ef2c84e85342cf.pdf
انجمن اقتصاد کشاورزی ایران
Agricultural Economics
2008-5524
2645-3274
12
2
2018
08
23
بررسی عاملهای مؤثر بر عملکرد محصولهای راهبردی کشاورزی (گندم و جو)در استان خراسان رضوی
111
134
FA
مظاهر
جنت صادقی
دانشجوی دانشگاه فردوسی مشهد
jsadeghi.mazaher90@gmail.com
ناصر
شاهنوشی فروشانی
دانشگاه فردوسی مشهد
naser.shahnoushi@gmail.com
محمود
دانشور کاخکی
استاد قتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
daneshvar_k@yahoo.com
آرش
دوراندیش
دانشیار اقتصاد کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
adourandish@gmail.com
حسین
محمدی
دانشگاه فردوسی مشهد
hoseinmohammadi.um@gmail.com
10.22034/iaes.2018.32541
<strong>چکیده</strong>
تغییر اقلیم در ایران همواره یکی از چالشهای مهم در بخش کشاورزی بوده است. چراکه سبب تأثیرپذیری عملکرد محصولهای این بخش و افزایش ریسک عملکرد تولید میشود. از سوی دیگر، نهادههای تولید مورد استفاده در بخش کشاورزی نیز بر عملکرد این محصولها تأثیرگذارند. لذا در این پژوهش اثرگذاری گذاری نهادههای قابل کنترل تولید و عاملهای اقلیمی بر میانگین و نوسان عملکرد تولید محصولهای کشاورزی منتخب استان خراسان رضوی (گندم، جو) بهعنوان محصولهای راهبردی بخش کشاورزی برای سالهای 1390 تا 1394 با بهکارگیری مدل جاست و پاپ ارزیابی شده است. نتایج مطالعه نشان داد که در تابع میانگین عملکرد، یک میلیمتر افزایش لگاریتم بارش سبب افزایش میانگین عملکرد محصولهای گندم آبی، گندم دیم و جو آبی به میزان 11/0 ، 24/0 و 04/0 کیلوگرم در هکتار و کاهش 57/0 کیلوگرم در هکتار جو دیم شده است. افزایش یک درجه سلسیوس در لگاریتم میانگین بیشینه دما سبب کاهش 02/0، 1/0 کیلوگرم در هکتار در میانگین عملکرد گندم آبی و جو آبی شد، اما میانگین عملکرد گندم دیم و جو دیم را به میزان 28/1 و 17/0 کیلوگرم در هکتار افزایش داده است. همچنین لگاریتم عاملهای سطح زیر کشت، ضریب مکانیزاسیون، کود نیتروژنه مصرفی و سم مصرفی دارای تأثیر مثبت بر میانگین عملکرد بوده است. بنابر نتایج تابع ریسک عملکرد بیان شد که پراکنش در بارش سبب افزایش ریسک عملکرد گندم آبی، گندم دیم و جو دیم به میزان 27/0، 65/3 و 83/2 کیلوگرم در هکتار شده و عامل افزایش لگاریتم میانگین بیشینه دما سبب کاهش 69/0، 30/5 و 13/6 کیلوگرم در هکتار ریسک عملکرد این محصولها شده است. با توجه به نتایج به دست آمده در تابعهای میانگین و ریسک عملکرد، ابزارهای مدیریتی ریسک شامل بیمه بر اساس آب و هوا برای محصولهای کشاورزی و به کارگیری رقمهای بذر مقاوم به خشکی، در جهت جلوگیری از ریسک تولید محصولها و کاهش آسیبپذیری کشاورزان از نهادههای تولید و عاملهای اقلیمی پیشنهاد میشود.
<strong>طبقهبندی :</strong> C23, Q10, Q54.
"نهادههای تولید","عوامل اقلیمی","مدل جاستو پاپ","ریسک تولید"
https://www.iranianjae.ir/article_32541.html
https://www.iranianjae.ir/article_32541_2a17fe864a5378938747a272232528da.pdf