TY - JOUR ID - 248165 TI - تعیین الگوی بهینه تولید و واردات گندم در ایران: کاربرد برنامه‌ریزی آرمانی JO - Agricultural Economics JA - IAES LA - fa SN - 2008-5524 AU - مجاوریان, مجتبی AU - مجتهدی, فاطمه AU - رنجبر ملکشاه, طاهره AU - عبدی, خدیجه AD - دانشیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری AD - گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده مهندسی زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری AD - دانشجوی دکتری رشته اقتصاد کشاورزی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری AD - گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده مهندسی زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ایران Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 15 IS - 3 SP - 77 EP - 96 KW - ریسک تولید KW - ریسک قیمت KW - گندم KW - برنامه‌ریزی آرمانی KW - واردات DO - 10.22034/iaes.2021.532750.1846 N2 - هدف از این پژوهش، تعیین الگوی بهینه اقتصادی تولید و واردات گندم با در نظر گرفتن شرایط خطرپذیری موجود، در ایران می­باشد. به این منظور، با توجه به بررسی چند هدف به­طور همزمان، مدل برنامه­ریزی آرمانی به­کار گرفته شد. آرمان­های مد نظر در این پژوهش مشتمل بر آرمان­های سود، ریسک تولید و ریسک قیمت می­باشند. اطلاعات مورد نیاز برای انجام این پژوهش از مرکز آمار ایران، وزارت جهاد کشاورزی، سازمان خوار بارکشاورزی (فائو) در سال 1399گرد­آوری شد. از نرم­افزار GAMS برای برآورد مدل استفاده شد. نتایج بررسی از برآورد مدل آرمانی نشان داد با درنظر گرفتن همه­ی هدف­ها مدنظر، استان‌های خوزستان، فارس، آذربایجان شرقی و غربی، اردبیل، خرسان رضوی و شمالی، کردستان، کرمانشاه، گلستان، لرستان، همدان، ایلام، بوشهر، اصفهان، مرکزی و سیستان و بلوچستان برای گندم آبی وارد الگوی کشت بهینه شدند. همچنین استان‌های آذربایجان شرقی و غربی، کردستان، خوزستان، اردبیل، زنجان، خراسان رضوی، گلستان برای گندم دیم به­عنوان تولیدکننده در نظر گرفته شدند. بنابر نتایج به­دست آمده، استان­های خراسان رضوی و کردستان با سطح زیرکشتی معادل با 5/886371 و 3/509971 بالاترین سطح زیرکشت را به­ترتیب برای گندم آبی و گندم دیم به­خود اختصاص دادند.  همچنین برابر با نتایج الگوی بهینه واردات، کشورهای استرالیا، قزاقستان، روسیه، سوئیس، امارات متحده عربی، هلند، اتریش و آلمان به­عنوان واردکننده گندم وارد الگوی نهایی شدند. با توجه به نتایج بررسی، به­منظور رسیدن به هدف خودکفایی و حذف کامل واردات برمبنای چشم‌انداز مورد نظر کشور، می­توان پیشنهاد کرد که تولیدکنندگان و سیاست‌گذاران به­سمت استان‌های واردشده در الگو حرکت کنند و دولت سرمایه کافی برای تولید گندم در این استان‌ها را فراهم سازد. همچنین با توجه به تأثیر ریسک در تصمیم­گیری، توسعه ابزار رویارویی با ریسک پیشنهاد و تاکید می­شود. UR - https://www.iranianjae.ir/article_248165.html L1 - https://www.iranianjae.ir/article_248165_43a8c740eb8ea7493d17ba4c78344f58.pdf ER -