ارزیابی توانمندی استان‌‏های تولیدکننده دانه‌‏های روغنی و واحدهای استحصال روغن خام و تصفیه آن در زنجیره تامین روغن‌نباتی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه اقصاد کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی، دانشگاه تهران

2 دانشجوی دکترای اقتصاد کشاورزی دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی دانشگاه تهران

چکیده

در پژوهش حاضر به ارزیابی توانمندی مناطق تولید دانه‌‏های روغنی، واحدهای استحصال روغن ‏‌خام از دانه‏‌های روغنی و تصفیه روغن‌‏ خام خوراکی در سال 1390‏ پرداخته شد. لذا، با استفاده از روش تحلیل پوششی داده‏‌ها (DEA)، ابتدا انواع کارایی برای هر سطح از زنجیره تامین روغن نباتی محاسبه شد. سپس با به‌ ‏کارگیری روش‌‏های مختلف مبتنی بر DEA، واحدهای کارا در هر سطح رتبه‏‌بندی و پس از مقایسه و تحلیل نتایج، بهترین روش رتبه‏‌بندی انتخاب شد. تحلیل نتایج به‏‌دست آمده در روش‏‌های مختلف نشان می‏‌دهد، روش اندرسون و پیترسون از اعتبار پایین‏‌تری نسبت به روش کارایی متقاطع برخوردار است. نتایج محاسبه کارایی فنی نشان داد، پتانسیل افزایش تولید در سطوح اول و دوم زنجیره تامین روغن‌نباتی وجود دارد. همچنین در عدم کارایی‏‌های اقتصادی، سهم کارایی تخصیصی در هر سطح بیشتر است. تقویت سودآوری در تمام سطوح زنجیره تامین و افزایش بهره‌‏وری در بخش تولید دانه‏‌های روغنی به دلیل کاهش قیمت تمام شده می‏‌تواند سبب افزایش جذابیت تولید در داخل کشور و کاهش وابستگی به واردات شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات