محصول توتفرنگی بهعنوان یکی از محصولات اصلی باغی استان کردستان از دستکم دو دههی قبل همواره مورد توجه تولیدکنندگان محصولات باغی استان و سیاستگزاران استان و کشور قرار گرفته است. مقالهی کنونی به بررسی مسایل و مشکلات بازاررسانی محصول توتفرنگی در دو دههی 70 و 80 میپردازد و در سه مقطع زمانی 75، 78 و 1385 براساس روش نمونهگیری سیستماتیک بهترتیب بر 112، 243 و 80 نمونه انتخاب و از طریق تکمیل پرسشنامه دادههای لازم گردآوری شده است. نتایج دادهها نشان میدهد که حاشیهی خردهفروشی در سالهای مطالعه (1375، 1378 و 1385) بهترتیب 480، 562، 8 و 1940 ریال (محصول درجه یک) و 2270 ریال (محصول درجه 2)، حاشیهی عمده 440، 25/998، 1000 ریال (محصول درجه یک) و 1410 ریال (محصول درجه 2) و حاشیهی کلی بازار 920، 1561، 2940 (محصول درجه 1) و 3220 (محصول درجه 2) بوده است. درصد هزینهی بازاریابی برای سه دورهی مطالعه بهترتیب بالغ بر 5/53، 5/43 و 2/37 (محصول درجه 1) و 41/50 (محصول درجه 2) بوده است. تابع ضایعات برآورد شده نشان میدهد که متغیرهای فاصله از زمان برداشت، وزن جعبه، فاصله از میدان بار و مدت زمان ماندن محصول در واحد فروش بر میزان ضایعات اثر مستقیم و معناداری داشتهاند. میزان ضایعات برآورد شده در سال 1375 بالغ بر 16.89 درصد و برای سال 1378 بالغ بر 19 درصد برآورد شده است. تغییر شیوهی بستهبندی براساس دادههای سال 1375 و 1378 نشان میدهد که طرح یاد شده دارای توجیه اقتصادی است و براساس نتایج بهدست آمده از توابع ضایعات محصول توتفرنگی برای سالهای گفته شده، در صورت اجرای آن بهوسیلهی بهرهبرداران سود واحدها بهطور قابل ملاحظهای افزایش خواهد یافت. افزایش سود براساس دادههای سالهای یاد شده بهترتیب بالغ بر 2104062 هزار ریال و 7810062 هزار ریال برآورد شده است.