یک مدل پیشنهادی چند هدفه با رویکرد همبست آب- انرژی- غذا برای بهبود در بهره وری آب و انرژی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری اقتصاد کشاورزی دانشگاه سیستان و بلوچستان

2 استادیار گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران

3 استادیار، دانشگاه سیستان و بلوچستان، سیستان و بلوچستان ، ایران.

4 دانشیار گروه اقتصاد کشاورزی-دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان

10.22034/iaes.2023.1990874.1982

چکیده

با توجه به شرایط خشکسالی و با توجه به رشد جمعیت و افزایش تقاضا برای غذا، امروزه بیش از قبل نیاز به بهبود در بهره‌وری آب و انرژی می‌باشد، در سال‌های اخیر، مناطق کم‌آب برای دستیابی به توسعه اقتصادی پایدار با چالش‌های زیادی مواجه شده‌اند. توسعه اقتصادی پایدار در بخش کشاورزی با توجه به مفهوم همبست آب-انرژی-غذا (WEFN) امکان پذیر است. با استفاده از همبست آب-انرژی-غذا معیارهای مصرف، بهره وری فیزیکی و بهره وری اقتصادی منابع آب و انرژی تعیین می‌شود. پژوهش حاضر در محدوده مطالعاتی دشت سیستان برای سال زراعی 1398-1397 انجام گرفته است .با توجه به اینکه در زمینه بهره‌وری آب و انرژی با استفاده از رویکرد همبست WEFN با در نظر گرفتن اهداف و محدودیت های متفاوت، تاکنون مطالعه ای در این حوضه انجام نشده است. بنابراین پژوهش حاضر با استفاده از یک مدل برنامه‌ریزی چند هدفه به تعیین میزان بهره‌وری اقتصادی و فیزیکی مصرف آب و انرژی در این حوضه پرداخته است. کد نویسی و حل مدل با استفاده از نرم افزار GAMS انجام شده است. بر طبق نتایج مدل اجرای همبست آب-انرژی-غذا منجر به بهبود بهره‌وری در میزان مصرف آب آبیاری در حوضه مطالعاتی به مقدار 11.37 درصد گردیده است. با توجه به نتایج مدل، میزان بهره‌وری اقتصادی برای مصرف انرژی نهاده‌ها، محصولات استراتژیک جهت تامین امنیت غذایی و انتشار گازهای گلخانه‌ای CO2 به ترتیب 41.3 ،14.10 و 16.02درصد بدست آمد. همچنین نتایج مدل پیشنهادی نشان داد که میزان بهره‌وری فیزیکی مصرف آب در دشت سیستان از مقدار 188899.5 کیلوگرم بر متر مکعب به مقدار 211487.5 کیلوگرم بر متر مکعب افزایش پیدا کرده است. بنابراین اجرای رویکرد همبست WEFN در حوضه مطالعاتی منجر به بهبود بهره‌وری اقتصادی و فیزیکی مصرف آب و انرژی گردیده است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات