تخصیص بهینه آب به بخش کشاورزی حوضه زرینه‌رود به کمک روش نش نامتقارن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده عمران دانشگاه تبریز

2 دانشجوی دکترای عمران دانشگاه تبریز

چکیده

تخصیص نادرست منابع محدود آب، از علت‌های عمده ایجاد تنش و درگیری بین ذینفعان یک حوضه آبریز می‌باشد. در این زمینه استفاده از مدل‌های حل اختلاف  یک راهکار مناسب در تخصیص آب به ویژه برای مصرف‌کننده عمده یعنی بخش کشاورزی می‌باشد. لذا در این تحقیق، مسئله حل اختلاف در قالب یک مدل مبتنی بر نظریه بازی ارائه شده و تابع نش نامتقارن به عنوان تابع هدف در نظر گرفته شده است. تابع مطلوبیت بخش‌های مختلف به صورت غیر خطی مدل شده است. مدل یاد شده در محل سد شهید کاظمی واقع در حوضه رودخانه زرینه‌رود مورد استفاده قرار گرفته است. این مدل به کمک الگوی ژنتیک حل شده است و میزان بهینه سهم ذینفعان منابع آب این رودخانه در سه پیش فرض مختلف (بر مبنای اهمیت بخش‌های مصرف‌کننده) در دوازده ماه سال استخراج و ترسیم شده است. با توجه به نتایج به دست آمده، میزان بهینه در بهره‌برداری از منابع آب حوضه وابسته به اهمیت وزن بخش‌های مصرف کننده می‌باشد. در صورت اهمیت برابر سهم بخش‌های کشاورزی، آشامیدن، صنعت و محیط زیست در افق سال 1400 به ترتیب برابر 780، 323، 78 و 501 میلیون متر مکعب می‌باشد و در شرایط اهمیت نسبی برابر سهم استان‌های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی و کردستان و دریاچه ارومیه از منابع آب قابل دسترس حوضه به ترتیب 38، 17، 16 و 39 درصد خواهد بود.

کلیدواژه‌ها